De top 10 van Royal Roots

Al eeuwenlang kennen de meeste mensen het Kasteel van Breda vooral van de buitenkant. Het Kasteel was ooit het stamslot van de familie (Oranje-)Nassau. Hendrik III van Nassau en zijn vrouw Mencía de Mendoza verbouwden het tot een renaissancepaleis. Een primeur voor die tijd. 

Al bijna tweehonderd jaar biedt het Kasteel onderdak aan de Koninklijke Militaire Academie. Zo is het nog steeds een beetje ‘royal’.

Park Valkenberg was vroeger een bosachtig gebied met hoge bomen. Er stonden grote kooien met valken voor de jacht. Later legden de Nassaus daar prachtige tuinen aan. Tegenwoordig is het Valkenberg een geliefde ontmoetingsplaats voor bewoners en bezoekers. In het grasveld bij het Kasteelplein ligt het kunstwerk: ‘Vrijheidsboom’ van Jennifer Tee.

De Prinsenkapel in de Grote Kerk Breda is een van de mooiste Brabantse monumenten. Hendrik III van Nassau liet hem bouwen als familiekapel. Het praalgraf van Engelbrecht II en zijn vrouw Cimburga van Baden was beroemd tot ver buiten Breda. Rond de eeuwwisseling werden de versierde gewelven met engelengeduld gerestaureerd.

De oude oogtegels uit het Kasteel kun je bekijken in Stedelijk Museum Breda. Ze zijn even raadselachtig als uniek. Hendrik III van Nassau en zijn vrouw Mencía de Mendoza lieten ze in de 16e eeuw maken door een atelier in Antwerpen. Blauw en geel zijn de Nassaukleuren en de moorse vorm heeft te maken met de Spaanse afkomst van Mendía. Maar de betekenis van de ogen is een mysterie.

Door de poort van het Begijnhof stap je eeuwen terug in de tijd. Het Begijnhof lag oorspronkelijk naast het Kasteel, maar Hendrik III liet het verplaatsten vanwege de uitbreiding van het Kasteel. Achterin staat een bronzen beeld van Johanna van Polanen, de vrouw van de eerste Bredase Nassau, Engelbrecht I van Nassau. Zij liet de Wendelinuskapel bouwen, de tegenwoordige Waalse Kerk die naast het Begijnhof staat. Binnen wordt een middeleeuwse deur bewaard uit de tijd dat de Wendelinuskapel nog van de begijnen was. De deur is versierd met een beeldje van de heilige Catharina.

Hotel Nassau Breda is gevestigd in drie historische hofhuizen. Daar woonden adellijke families die verbonden waren met de Nassaus. Het achthoekige torentje van een van die huizen, Huis Assendelft, staat nog steeds overeind. Toen de zusters Franciscanessen de hofhuizen overnamen, werden de hofhuizen een klooster met een sfeervolle kapel. Ook die is nu onderdeel van Hotel Nassau Breda.

Deze bossen bij Breda waren eigendom van de Nassaus. Hendrik III liet het Mastbos aanleggen. De stammen van de naaldbomen waren goed geschikt als scheepsmasten. Bij het Liesbos kun je twee kleurrijke ‘Blind Walls’ bekijken. Op beide muurschilderingen staan reigers, want daar werd vroeger op gejaagd en als delicatesse opgediend.

Kasteel Bouvigne was het hoofdkwartier van Frederik Hendrik toen hij Breda veroverde. Het landgoed bij het kasteel kun je bezoeken. Met verschillende tuinen, een bijzondere boomgaard en houten beelden van de wereldberoemde kunstenaar Stephan Balkenhol.

Aan het einde van de Speelhuislaan stond ooit een kasteeltje voor jachtpartijen. Dit ‘Speelhuis’ werd gebouwd door prins Maurits, een zoon van Willem van Oranje. In 2023 organiseerde CrossArts op dezelfde plaats een cultureel festival met een moderne versie van het Speelhuis.

Tussen het Kasteelplein en Park Valkenberg stonden de stallen van de Nassaus. Willem van Oranje hield daar zo’n vijftig paarden. Een versierde gevel van de Nassaustallen belandde in het Rijksmuseum in Amsterdam. Bij de laatste verbouwing is de ‘Bredase wand’ in ere hersteld.