Litanie van St. Juttemis
Informatie
Een wát? Bij wie?
Elke Kielegatter, iedere Bredanaar, veel Belgen en andere bezoekers aan de Bredase binnenstad zijn er zéker langs gelopen: het guitige beeldje Sinte Juttemis op de hoek van de Ridderstaat en de Grote Markt. Het bronzen beeld, gemaakt door de Bredase kunstenaar wijlen Aimée Tollenaer was een geschenk van de BCV (de huidige Stichting Kielegat) aan de inwoners van Breda in 1991 bij het 5×11 lustrum van de BCV. Een carnavalesk beeld dus.
Een litanie?
Een litanie stamt uit de katholieke kerk waar een priester en de kerkgangers een gebed doen met om de beurt aanroepingen en antwoorden. En dat wordt al jaren vóór de carnaval vertaald naar ’t Kielegat, op z’n Kielegats, óver ’t Kielegat en z’n Kielegatters. Door de Hoogheid en 'ut volluk'.
Maar waarom dan is de vraag. Volgens het Van-Dale woordenboek betekent 'met Sint-Juttemis' nooit. Elke strofe die de Hoogheid in die Bredase litanie dan uitspreekt wordt dan door het volk luid beantwoordt met 'meej Sint-Juttemis'; wat dus betekent: nooit.
Een voorbeeld: “De Grote Kerk ombouwen tot parkeergarage”. Uiteraard is dit ondenkbaar vandaar: met Sint-Juttemis.
En wie is Sinte Juttemis?
Sint-Juttemis (eigenlijk Sinte; want het zou een vrouwtje zijn) heeft, net als iedere Hoogheid van ’t Kielegat, een viertal dynastieke titels. Dit zijn achtereenvolgens Bewaoker van de Prinsentegels (vanwege de Prinsentegels in het plaveisel van de Ridderstraat), Pispaol van de wildplassers (behoeft geen verdere uitleg), Bescherm’Eilige van de Ridderstraot en als vierde Dansleraor van de kalfkus. Deze laatste duidt op het gezegde 'Als de kalveren op het ijs dansen'. Kalveren kunnen niet dansen; dus nooit.
De naamdag van Sint-Juttemis is 17 augustus, hartje zomer dus is er geen ijs, nooit dus.
Uiteindelijk wordt de aanwezigen, ut volluk, gevraagd na afloop van de litanie (en ook graag gewoon door het jaar heen bij het passeren) het beeldje een aai over zijn bolletje te geven. Kost niks.
Wanneer
Vrijdag 14 feb. 2025 | 14:30 - 15:00 |